Na poziomie Unii Europejskiej przyjęto liczne instrumenty prawne dotyczące ochrony środowiska. Pomimo legislacji krajowych i aktów prawnych przyjmowanych przez Wspólnotę na poziomie międzynarodowym konieczne jest zintensyfikowanie działań UE w dziedzinie ochrony środowiska. Przywołuje się wiele argumentów na rzecz podejmowania tych działań, m.in.:
-
Problemy środowiska mają charakter transgraniczny.
-
Unia może działać efektywniej w zakresie ochrony środowiska niż poszczególne państwa np. w przygotowaniu wspólnych produktów, wspólnych standardów emisji dla sektora przemysłowego.
-
Państwa członkowskie mają często różne percepcje wagi problemów środowiska. Jest wiele przykładów, gdy wprowadzenie produktu lub technologii na rynek ze względu na jego wpływ na środowisko jest zabronione w jednym państwie, a dopuszczone w innym, toteż należałoby te działania ujednolicić na poziomie UE.
-
W rzeczywistości tylko niektóre państwa wspólnoty np. państwa skandynawskie, mają wspólną i konsekwentnie realizowaną politykę w dziedzinie środowiska. Normy i standardy przyjmowane na poziomie Unii oszczędzają czas w dochodzeniu do wspólnych standardów w trybie wypracowania i przyjmowania odpowiednich wytycznych na poziomach krajowych państw. Mechanizm UE działa jako kontroler komunikacji, który przekazuje wyniki ekspertyz naukowych i technicznych, prawniczych i administracyjnych oraz metod wdrażania wszystkim państwom członkowskim.
Kształtowanie i rozwój polityki w dziedzinie środowiska wyznaczają etapy związane z pojawieniem się kolejnych aktów prawnych pierwotnego prawa UE, w których podejmowano zagadnienia środowiska i które dotyczyły rozwiązań podejmowanych w płaszczyźnie systemowej prawa UE.